Osobista odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o.
Osoby pragnące prowadzić działalność gospodarczą w Polsce mają do wyboru kilka jej form prawnych. Bardzo często przedsiębiorcy decydują się na założenie spółki. Najpopularniejszym rodzajem jest spółka z o.o. - co kwartał w Polsce powstaje ich około 10 000.
Jak widać, jest to ogromna ilość. Czy jednak każdy zdaje sobie sprawę z obowiązków i konsekwencji, które za sobą niesie prowadzenie działalności w takiej formie? Przyjrzyjmy się zatem bliżej tematowi osobistej odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o.
Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. za długi
Zarząd spółki z o.o. jest organem wykonawczym, którego głównym zadaniem jest prowadzenie spraw spółki i jej reprezentacja. Ustanowienie zarządu jest jednym z warunków zarejestrowania spółki. Zarząd jest powoływany przez wspólników spółki z o.o.. Może się składać z jednego lub wielu członków. Osoby będące w składzie zarządu mogą być jednocześnie wspólnikami bądź osobami spoza struktury.
Odpowiedzialność wspólnika a członka zarządu
Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, jak sama nazwa wskazuję, cechuję to, że wspólnicy mają ograniczoną odpowiedzialność za jej zobowiązania. Spółka jest odrębnym podmiotem prawa. Najprościej mówiąc – za zobowiązania spółki jest odpowiedzialna spółka sama w sobie, a nie wspólnicy.
Jest to bez wątpienia jeden z największych plusów związanych z prowadzeniem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W przypadku, kiedy spółka z o.o. popadnie w długi każdy ze wspólników jest pociągnięty do odpowiedzialności tylko do wysokości wniesionych przez siebie wkładów. Należy również zauważyć, że wierzyciele nie mają prawa domagać się od wspólników likwidacji długów z ich osobistego majątku.
Kto zatem odpowiada za zobowiązania spółki w przypadku, gdy spółka staje niewypłacalna? W takich sytuacjach odpowiedzialność za długi spółki zostaje niejako przerzucona na członków zarządu. Jest to tzw. odpowiedzialność subsydiarna, co oznacza, że występuje w razie niemożności wyegzekwowania roszczeń od samej spółki. Wówczas koniecznym jest wykazanie przez wierzyciela bezskuteczności zaspokojenia swoich roszczeń od spółki, np. np. w formie ujawnienia bilansu spółki, z którego wynika, że nie ma ona majątku wystarczającego na zaspokojenie wierzyciela bądź też postanowienia komornika o umorzeniu egzekucji z powodu jej bezskuteczności. Trzeba podkreślić, że gdy członkiem zarządu jest jednocześnie wspólnik to status wspólnika nie chroni go przed osobistą odpowiedzialnością. Osoba taka jest traktowana jak każdy inny członek zarządu i ponosi konsekwencje wynikające z zobowiązań spółki.
Art. 299 Kodeks spółek handlowych
Zgodnie z art. 299 Kodeksu spółek handlowych, członkowie zarządu ponoszą osobistą i solidarną odpowiedzialność wobec wierzycieli spółki w przypadku, jeśli egzekucja z majątku spółki, zmierzająca do zaspokojenia wierzycieli, okaże się bezskuteczna.
Odpowiedzialność osobista wskazuje na to, że członkowie zarządu odpowiadają swoim majątkiem prywatnym za całość zobowiązań spółki, natomiast solidarna oznacza, że wszyscy odpowiadają za cały dług.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego i utrwalonym poglądem doktryny odpowiedzialność za długi spółki ponoszą osoby, które były członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania. Odpowiedzialność opisana w art. 299 k.s.h. dotyczy zarówno zobowiązań już wymagalnych jak i jeszcze tych niewymagalnych w okresie sprawowania przez daną osobę funkcji w zarządzie. Członek zarządu ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki również po wykreśleniu go z Krajowego Rejestru Sądowego, wpis ten ma bowiem charakter jedynie deklaratoryjny, co oznacza, że zmiany nim objęte obowiązują od chwili ich dokonania a ich ujawnienie w rejestrze przez sąd ma wyłącznie charakter informacyjny.
Kiedy członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o.?
Członek zarządu może uchylić się od odpowiedzialności w przypadku, gdy:
- wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości
- niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy
- wykaże, że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym terminie, wierzyciel nie poniósł szkody
Wykazanie powyższych okoliczności niejednokrotnie nastręcza wielu problemów. Ważne w takich sytuacjach jest doświadczenie i wiedza, na co zwrócić uwagę i jakie dowody zabezpieczyć na potrzeby ewentualnego postępowania o zapłatę przeciwko zarządowi spółki. Warto wówczas skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika (adwokata), który wskaże właściwe sposoby obrony i zaoszczędzi pozwanemu stresu. Zapraszamy do współpracy z naszą Kancelarią Adwokacką.